این روزها که مصادف است با آخرین روزهای دوران مسئولیت ولادیمیر پوتین، هر مقام خارجی که به روسیه می‌رود با دو رئیس‌جمهوری دیدار می‌کند.
از سوی دیگر این روزها رفت‌وآمد بیشتری نسبت به سال‌های گذشته به روسیه صورت می‌گیرد. این دیدارها بیشتر برای شناخت رهبر جدید روسیه صورت می‌گیرد.
خبرگزاری روسی ریانووستی همزمان با حضور بان‌کی مون دبیرکل سازمان ملل در روسیه با او گفت‌وگویی انجام داده‌است.
- آقای دبیر کل، آیا موضوع کوزوو را در گفت‌وگوهایتان با رهبران روسیه مطرح کرده‌اید ؟
پیش از هر حرفی، باید بگویم که اعلام استقلال یک کشور و به رسمیت شناختن استقلال آن در حیطه اختیارات کشورهای عضو سازمان ملل است، نه خود سازمان.
تا جایی که به سازمان ملل مربوط می‌شود، براساس مفاد قطعنامه ۱۲۴۴ شورای امنیت، من تلاش خواهم کرد تا اهداف، دستور‌ها، الزامات و تعهدات تعیین شده از سوی شورای امنیت در کوزوو، پیگیری و اجرا شود.در حال حاضر حفظ صلح و ثبات در منطقه بسیار مهم است، بنابر این من از طرف‌های ذی نفع در منطقه می‌خواهم تا از دست زدن به هرگونه اقدام یکجانبه که ممکن است به بروز خشونت بینجامد، خود داری کنند.
نهاد‌های سازمان ملل در منطقه می‌کوشند تا ثبات را در آن جا برقرار کنند. من طی این سفر با پرزیدنت پوتین، آقای مدودف، رئیس‌جمهوری منتخب و سرگئی ایوانف، وزیر خارجه روسیه در این باره مشورت و تبادل نظر کردم.
- احتمال تقسیم کوزوو بین سازمان ملل و اتحادیه اروپا تا چه حد است ؟
من از تصمیم اتحادیه اروپا برای استقرار نیرو در کوزوو آگاهم. وظیفه من، همان طور که گفتم این است که به اجرای دستور‌ها، الزامات و تعهدات سازمان ملل توسط نیروهای حافظ صلح، آنگونه که در قطعنامه ۱۲۴۴ به آنها اشاره شده است، کمک کنم. هر چند با توجه به اوضاع متغیر منطقه ممکن است ما با تمامی طرف‌های درگیر از جمله اتحادیه اروپا، دولت روسیه، دولت صربستان و مقامات کوزوو، از نزدیک مشورت، تبادل نظر و همکاری کنیم.
- نقش روسیه را در خاورمیانه چگونه ارزیابی می‌کنید ؟
من از ابتکار دولت روسیه برای برگزاری یک کنفرانس صلح در مسکو در آینده‌ای نزدیک، حمایت می‌کنم. می‌دانم که مسکو به شکل فعالانه‌ای مشغول تبادل نظر با طرفین درگیر در منازعه خاورمیانه بوده است. اگر درباره برگزاری کنفرانس صلح در مسکو، تصمیم نهایی گرفته شود، مطمئنا در آن شرکت خواهم کرد.
جامعه بین‌المللی از طریق ابتکار صلح آناپولیس، روند بسیار مهمی را درپیش گرفت. ما باید بر مبنای روند صلح آناپولیس حرکت کنیم، اما متأسفانه موقعیتی که در منطقه به وجود آمده، کل روند صلح را در حال حاضر تضعیف کرده است.
در حالی که تداوم گفت‌وگوی میان ایهود اولمرت، نخست وزیر اسرائیل و محمود عباس مایه دلگرمی است، در عین حال تاثیر موقعیت به وجود آمده در منطقه بر روند فعلی صلح، نه مفید است و نه دلگرم کننده.
از این رو، کنفرانس صلح مسکو درصورت برگزار شدن، فرصت بسیار خوبی را برای طرفین درگیر در منطقه ایجاد خواهد کرد تا بر مبنای آن، به مذاکرات عمق بیشتری داده شود، به نحوی که بتوانیم صلح و ثبات را در منطقه تضمین کنیم.
- ما بارها از کشورهای عضو سازمان ملل شنیده‌ایم که این سازمان نیاز به اصلاحاتی دارد. آیا با این نظر موافقید ؟
اصلاح سازمان ملل بسیار ضروری است تا این سازمان بتواند دوباره اعتماد و اطمینان کشورهای عضو را نسبت به‌خود به دست آورد. سازمان ملل برای آنکه مؤثرتر و کار آمدتر باشد، باید از نو متولد شود.
متأسفانه سازمان ملل به خاطر شفاف و مؤثر نبودن، مورد انتقاد واقع شده است. از هنگامی که مسئولیت دبیر کلی سازمان را بر عهده گرفته ام، متعهد شده‌ام تا در وهله اول فرهنگ کار کردن را در این سازمان تغییر دهم تا اقدامات ما حرفه‌ای تر، شفاف‌تر و مسئولانه‌تر باشد و همچنین کارایی ادارات و دوایر ما افزایش یابد.
به‌عنوان مثال، من ساختار بخش «عملیات‌های حفظ صلح» را تغییر دادم و آن را به دو بخش تقسیم کردم و بخش جدید «حمایت میدانی» از اینجا شکل گرفت.
همچنان که می‌دانید ما ۱۲۰ هزار نفر نظامی را در چارچوب ۸۰ ماموریت در سراسر جهان در خدمت داریم و این افراد بیش از حد تحت فشار قرار دارند. من قصد دارم با تقسیم بخش‌ها و دوایرمختلف، آنها را تخصصی‌تر و کار آمدتر کنم.
در حالی که تغییر فرهنگ کاری در سازمان ملل مد نظر است، من قراردادهای را با تمام مدیران ارشد امضا کرده‌ام که براساس آنها، مدیران در قبال اولویت‌های کاری و عملکرد خود باید مسئول باشند.
عملکرد آنها توسط یک هیأت نظارت مورد بررسی و نظارت قرار خواهد گرفت و در پایان اعتبار قراردادها نیز مروری بر عملکرد آنها صورت می‌گیرد.
من همچنین اقداماتی را برای کار آمد و ساده‌تر کردن روال و تشریفات اداری در سازمان ملل انجام داده‌ام. این تلاش‌ها در دوره تصدی من ادامه می‌یابد.
- به تازگی جان مک کین نامزد جمهوریخواهان در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا از نقش سازمان ملل در جهان انتقاد کرده است.واکنش شما به این انتقادات چیست؟
در وهله نخست باید بگویم سازمان ملل همواره نقش مهمی را در جامعه بین‌المللی برای حفظ صلح، امنیت و توسعه و حفظ حقوق بشر در سراسر جهان ایفا کرده است.
هر چند به خاطر چالش‌های بیشماری که ما با آنها مواجهیم و منابع انسانی محدودی که سازمان ملل در اختیار دارد، ممکن است روند دستیابی به تمامی این اهداف کند بوده باشد.
تا هنگامی که جامعه بین‌المللی تعهد و حمایت خود را نشان دهد، نمی‌توانید جایگزین دیگری را برای این سازمان بیابید.
سازمان ملل حقیقتا تنها سازمان جهانی است که از تمامی ملل جهان تشکیل شده است، از این‌رو حمایت و پشتیبانی جامعه بین‌المللی از اقدامات سازمان ملل، از طریق حمایت دیپلماتیک و تامین منابع لازم، اهمیت بسیار دارد تا سازمان ملل بتواند از ایده‌ها و اهداف مورد اشاره در منشور خود حمایت کند. ۳ رکن منشور سازمان ملل عبارتند از صلح، امنیت و توسعه و نیز ترویج حقوق بشر.
- طی اجلاس اخیر ناتو در بخارست، برنامه عضویت گرجستان و اوکراین در این سازمان مورد بحث قرار گرفت و برخی از اعضای ناتو با پذیرفتن گرجستان در این سازمان به خاطر مشکلات و مسائل ارضی حل نشده این کشور مخالفت کردند. یکی از این مشکلات موضوع آبخازیا است. نظر سازمان ملل درباره مسائل ارضی گرجستان چیست ؟
این موضوع بسیار حساسی است. ماموریت نظارت نظامی سازمان ملل همواره برای حفظ صلح و حل و فصل مسالمت آمیز منازعه در این منطقه، کمک‌های لازم را ارائه کرده است. اولویت نخست من در این باره نه تنها کمک به حل و فصل صلح آمیز بحران، بلکه کمک به افرادی است که در نتیجه این منازعه آواره شده‌اند، همچنین تامین کمک‌های انسانی و حفظ حقوق بشر.
من از موضع دولت گرجستان در قبال عملیات حفظ صلح از سوی نیروهای سازمان ملل آگاهی دارم. جلب اعتماد و حمایت تمامی طرف‌های درگیر در منطقه برای انجام هر نوع عملیات حفظ صلح بسیار مهم است و تلاش می‌کنیم تا از طریق اقدامات نماینده ویژه دبیر کل سازمان ملل در گرجستان، روند حل و فصل صلح آمیز بحران را تسریع کنیم.
ریا نووستی
۹ آوریل ۲۰۰۸
